مداح و مداحی

جزوۀ کلاس آموزش اصول مداحی

بسمه تعالی

جلسه اول

دستور العمل های مهم و کاربردی

1- در هنگام مرثیه خوانی و مداحی با طهارت و وضو باشید .

2- در مداحی اهل بیت عصمت و طهارت ( علیهم السلام ) بخدا توکل کنید .

3- توسل به معصومین ( علیهم السلام ) وطلب کمک از آنان بویژه حضرت زهرا (سلام الله علیها ) و حضرت امام حسین ( علیه السلام ) و امام زمان ( عج ) را فراموش نکنید .

4- می توانیم پیش از اجرای مداحی دو رکعت نماز بخوانیم و از خدا بخواهیم که ما را در این امر موفق بدارد .

5- از خاندان عصمت و طهارت ( علیهم السلام ) با احترام یاد کنیم مثلاً برای مرد از (علیه السلام) و برای زن ( سلام الله علیها) استفاده نمائیم.

6- از خدا بخواهیم تا ائمه اطهار ( علیهم السلام ) بخصوص حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به این گونه جلسات تشریف بیاورند و به مجالس ما رونق ببخشند و چشمان گنهکار ما را به جمال دل آرای خویش منور بفرمایند .

7- مداحی و ذاکری اهل بیت علیهم السلام از نعمتهایی است که خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام به دوستان خود عطا می کند پس آن را دست کم نگیرید و آن راکم ارزش نکنید و اگر علاقه در این امر دارید از ائمه علیهم السلام بخواهید ما را در زمره ذاکران واقعی خود قرار دهد

8- می توانیم ثواب مرثیه خوانی خود را به معصومان علیهم السلام و یا مراجع تقلید رضوان الله علیهم و یا شهیدان و یا درگذشتگان ( پدر، مادر و یا فامیل و مانند آن ) هدیه کنیم و حتی آن را در جلسه بیان کنید .

9- مداحی را به عنوان انجام عبادت و وظیفه شرعی بدانیم و از روی اخلاص عمل نماییم و قبل از انجام آن خودمان را مهیا کنیم ( مهیای درونی ، اخلاقی و عبادی )

10- شایسته است در این امر از وضع ظاهری خوبی برخوردار باشیم و از لباس مناسب و در خور جلسه دینی استفاده کنیم .

11- پیش از مداحی درباره آن فکر کنیم که چگونه آن را آغاز کنیم و چگونه آن را ادامه دهیم و چگونه آن را به پایان ببریم و بطور کلی چگونه آن را بیان کنیم .

12- می توانیم مداحی را نیز با نام خدا و یاد صفات خدا آغاز کنیم مثلاً بگوییم بسم ا... - یا رحمن یا رحیم - یا رب العالمین .

13- پس از ذکر نام و صفات و حمد خدا و درود به معصومان علیهم السلام می توانیم چند بیت شعر بخوانیم و یا خاطره و داستان را ذکر کنیم و سپس اصل مرثیه و روضه را بازگو نمائیم .

14- اگر شعر یا خاطره و یا داستانی پیش از خواندن اصل مرثیه مورد استفاده قرار گیرد سعی شود آنقدر طولانی نگردد که ( روضه خواندن ) را تحت الشعاع خود قرار دهد .

15- چنانچه شعر یا داستان یا خاطره و یا نظایر آن در کار مداحی مورد استفاده قرار گرفتند باید از نظر محتوا درست و از نظر مدرک صحیح و معتبر باشند .

جلسه دوم

16- شایسته است از اشعار عرفانی مربوط به مرثیه ( مداحی ) در همه جا استفاده نشود . زیرا عرفان زمینه سازی می خواهد و ضمناً هر شعر یا گفتاری را در هر جلسه ای نگوییم زیرا هر نکته جایی دارد و مکانی .

17- برای ذاکران عزیزی که در آغاز راه هستند شایسته است پیش از اجرای مراسمشان در خانه یا مانند آن تمرین و حفظ کنند تا در هنگام خواندن دچار اشتباه یا فراموشی نشوند .

18- اگر شنوندگان برای شنیدن مداحی بطور پراکنده نشسته اند در صورت امکان از آنان بخواهید بطور جمع تر بنشینند .

19- سعی کنید مداحی را بدون مقدمه چینی و زمینه سازی شروع ننمائیم بقول معروف فوری به گودی قتلگاه نرویم .

20- در آغاز و پایان کار مداحی برای هر معصوم ( علیهم السلام ) می توانیم قسمتی از دعای توسل را که مربوط به آن معصوم است بخوانیم و یا در مرثیه سرور شهیدان می توانیم از سلامهای زیارت عاشورا استفاده کنیم .

21- معمولاً مداحی دارای سه مرحله است :

اول : درآمد که مقدمه کار است دوم : اوج سوم : فرود بعد از رسیدن کار به مرحله اوج و سوزناک خود آن را زیاد طول ندهیم ، یعنی مرحله اوج نباید خسته کننده باشد

22- مرحله اوج مداحی مرحله ایست که گره مرثیه گشوده می شود پس این قسمت را ( اوج ) زود بیان نکنیم .

23- وقتی که به مرحله اوج خود رسیدید سوز پایانی را بر شنوندگان وارد کنیم و به تعبیری مبالغه آمیز مجلس را منفجر کنیم یا به گفته مداحان و ذاکران در مجلس زلزله رخ بدهد .

24- در اوج روضه خواندن با کلماتی مانند یا حسین ( علیه السلام ) و یا زهرا ( سلام الله علیها ) جلسه را داغ کنیم .

25- اگر مداحی را همراه با سخنرانی انجام می دهیم شایسته است که ارتباط سخنرانی با مداحی را فراموش نکنیم .

26- شایسته است مداحی را با خواندن دعا و آیه ( فاتحه ) و امن یجیب ، صلوات و قیام برای حضرت مهدی ( عج ) به پایان ببرید . ( و عجل اللهم فی فرج مولانا صاحب الزمان )

27- اگر هنگام مداحی مطلب یا شعر بعدی را فراموش کردیم مطلب یا شعر قبلی را تکرار کنیم و شرح می دهیم در ضمن این کار به جستجوی مطلب یا شعر بعدی می پردازیم تا آن را به یاد بیاوریم .

28- برای مداحی اگر می توانیم در جایی قرار گیریم که مشرف به شنوندگان باشیم و به آنها نگاه کنیم ( با چشمان باز ) و در صورت امکان اگر موانع یا چیزی حواسمان را پرت می کند مقداری چشم مان را ببندیم تا مسلط به جمعیت باشیم و بعد با دیدگان باز مداحی را ادامه دهیم .

29- شایسته است موانع تمرکز حواس را از محل مرثیه خوانی حذف کنیم گاهی اینکار با تذکری از سوی مداح می تواند انجام گیرد ( مثل چای دادن و رفت و آمد اضافه )

30- هنگام شروع به روضه سعی کنیم مقدماتی فراهم کنیم که مجلس برای روضه خواندن آماده شود . و سپس شایسته است از شنوندگان بخواهیم که دلهای آماده خود را آماده تر برای شنیدن روضه کنند و زانوی غم بغل بگیرند .

باقی در ادامه ی مطلب